Uw laboratorium accrediteren met ISO 17025

De norm ISO 17025 is een verbijzondering van ISO 9001. De methode ISO 17025, of IEC17025, is speciaal voor laboratoria geschreven. Denk bijvoorbeeld aan een milieulaboratorium, waar grondmonsters op dioxinen, zware metalen en andere chemische verbindingen gecontroleerd moeten worden. Of een olielaboratorium dat benzeen, paraffinen en zwavel moet meten. Ook niet-chemische laboratoria kunnen natuurlijk gebruik maken van deze norm, zoals laboratoria waar instrumenten of producten worden getest op afwijkingen, voordat ze worden vrijgegeven. Wilt u met ISO 17025 werken? Dan raden we aan eerst te praten met één van onze adviseurs. Er geldt een aantal specifieke spelregels, die niet zomaar vanzelfsprekend zijn en die ook niet allemaal in de norm ISO 17025 zijn uitgewerkt, maar die wel van toepassing zijn.

Analyses moeten correct worden uitgevoerd. Dat betekent, dat de apparatuur op de juiste methode moet worden ingesteld, dat blanco’s gedraaid moeten worden en instrumenten gekalibreerd moeten worden. Permanent worden logboeken bijgehouden, waarin al deze handelingen worden genoteerd (al dan niet digitaal of ondersteund door het LIMS). ISO/IEC 17025 beschrijft de werkwijze en vereisten hiertoe en natuurlijk moet ook de PDCA cirkel draaien: continuous improvement.

Eerst registreren en vervolgens de variatie meten

Het noteren van alle gegevens is natuurlijk niet voor niets. In een laboratorium werkt een permanent systeem van meten en analyseren. Per dag worden vele monsters geanalyseerd op allerlei instrumenten. Daarom moet u permanent monitoren, wat de uitkomsten zijn van al deze analyses en bovenal moeten we continu bepalen of die uitkomsten betrouwbaar zijn. De eerste stap is de organisatie (lees: de analisten) gemotiveerd en gedisciplineerd te krijgen om alle registraties accuraat, volledig en tijdig te doen. Dat is een randvoorwaarde voor succes.

Uitvoering van variatie analyses op de output van de metingen

De volgende stap is variatie analyses uit te voeren op alle gegevens. Hieruit kunt u veel leren: Als eerste blijkt hieruit de stabiliteit van de systemen (herhaalbaarheid), vervolgens blijkt hieruit ook de mate waarin methoden nauwkeurig worden gevolgd en analisten deze juist uitvoeren (reproduceerbaarheid). Verder blijkt of het draaien van kalibratiemonsters en blanco monsters juist wordt uitgevoerd en of deze geïntensiveerd moeten worden of juist niet. Of dat misschien juist het onderhoud eerder of later moet plaatsvinden. Het belangrijkste is, dat u op basis van variatie analyses kunt voorspellen of de uitkomst van de analyse betrouwbaar is. Dat is belangrijk voor de klant. Dat doet u door toepassing van Statistical Process Control (SPC), waarmee natuurlijke en bijzondere oorzaken van variatie worden geïdentificeerd.

Discipline en de toepassing van Lean en 5S

Wat boven alles belangrijk is voor een (routine) laboratorium, dan zijn het wel orde, netheid en discipline. ISO 17025 heeft hiervoor alle aandacht. Zonder de juiste registratie van gegevens en zonder correct gebruik van het LIMS systeem worden cijfers onbetrouwbaar. Daarnaast zijn methoden als Lean en 5S zeer belangrijk. Die discipline ontstaat niet zomaar vanzelf. Er zal nagedacht moeten worden over de logistiek van de monsters, de arbeidstijden, het opleidingsniveau, kennisontwikkeling en leiderschap. Om maar een paar onderdelen te noemen. De hele management/processtructuur is het raamwerk, de architectuur, waarbinnen dan uiteindelijk orde, netheid en discipline ontstaat. Hiervoor worden 5S en Lean gebruikt.

Voorbeelden uit de praktijk met ISO 17025

In een laboratorium voor voedselanalyses hebben we met de directie de visie, missie en bedrijfsdoelstellingen vastgesteld. Deze werden uiteraard gekwantificeerd en in een balanced scorecard geplaatst, zodat er een stuurinrichting ontstond. Daarna zijn deze bedrijfsdoelstellingen vertaald naar Key Performance Indicators (KPI’s) op procesniveau. Laboratoria, monstervoorbereiding, sales en finance (facturatie) kregen allemaal eigen doelstellingen mee, gebaseerd op de bovenliggende bedrijfsdoelstellingen. Die KPI’s zijn in regelkaarten gezet, zodat ieder afdelingshoofd zelf precies kon aflezen hoe goed zijn of haar proces presteerde. Resultaat hiervan was dat leidinggevenden per week inzicht hadden in de prestaties en trendanalyses konden maken. In een ander laboratorium, een milieulaboratorium, deden we hetzelfde, maar was de aanpak anders. Daar zijn vanaf het begin alle leidinggevenden, dus ook de teamleiders, betrokken en getraind in technieken als kwaliteitsmanagement, procesgericht werken, kwaliteitskosten en verbetertechnieken. Na de trainingen en inrichting van de balanced scorecard, werden de faalkostenanalyses uitgevoerd. Dat wil zeggen, we trainden de teamleiders en zij voerden de faalkostenaudits uit. Op basis van de uitkomsten hiervan, zijn verbeterteams gestart met het oplossen van de duurste knelpunten. Resultaat hiervan was een aanpassing van de logistieke stroom, waardoor de doorlooptijd werd verkort en tussenvoorraden werden verlaagd.

Processtructuur opzetten en borgen

Afhankelijk van de status van een laboratorium kunnen verschillende routes gekozen worden. Wellicht begint het traject in uw organisatie met de manier van registreren, of juist met het beter kennen van de klanteisen, of de logistiek en de planning van de monsters. Als dat soort onderdelen allemaal in orde is, het kennisniveau voldoende is en technieken als 5S goed worden toegepast, kunt u zich met de data-analyses bezig houden en de output van de processen gaan bekijken.

We kunnen u helpen met de juiste aanpak. Laat ons graag weten wat uw vragen zijn, welke uitdagingen u ziet in de toekomst, of welke verbeteringen u wilt doorvoeren in uw laboratorium. Vul onderstaande formulier in en stel ons uw vragen. U kunt ons ook bellen op 088 33 66666, of een e-mail sturen naar info@patagonia-bv.com.

Stel uw vragen

Vul het formulier in en stel uw vragen.

Adrienne Tegelaar