Coachend leiderschap ontwikkelen en toepassen
Coachend leiderschap is de basis voor managementfuncties, zoals afdelingshoofden en teamleiders. Deze leiderschapsstijl kan goed getraind en gestandaardiseerd worden. Met onze inmiddels decennialange ervaring durven we wel te stellen dat het gebrek aan leiderschapscompetenties de belangrijkste oorzaak is voor veel organisatieproblemen. Onwetendheid en gebrek aan training zijn er de oorzaken van dat leiders niet maximaal presteren. Lees hieronder de oplossingen voor de praktijk van coachend leiderschap.
Coachende leiderschapsstijl als standaard ontwikkelen in 5 fasen
Pas een coachende leiderschapsstijl toe als standaard voor alle leidinggevenden in uw organisatie. Managers, afdelingshoofden en teamleiders hebben houvast nodig ten aanzien van leiderschap. Voor managementfuncties is deze leiderschapsstijl ideaal, omdat procesbeheersing en procesverbetering bereikt moet worden. Laat mensen niet aan hun lot over, maar leer ze de noodzakelijke competenties voordat ze een leidinggevende functie vervullen.
1. Leiders bepalen de doelen
Voor coachend leiderschap zijn doelen nodig. Bepaal de doelen op 3 niveaus: Strategisch, tactisch en operationeel. Daarmee krijgen managers, teamleiders en operators hun eigen specifieke informatie en uitdagingen voor handhaving en procesverbetering. Dit is niet ingewikkeld. Het wordt lastig als hiervan een academische exercitie wordt gemaakt of ingewikkelde dashboarden worden gecreëerd. Houd het eenvoudig en selecteer eerst slechts 3 tot 5 doelen.
2. Werk de organisatiestructuur uit
Leiders moeten de context kennen: Hun positie in de organisatie met de scope, de verantwoordelijkheden en de bevoegdheden. Dit moet allemaal crystal clear zijn, anders kunnen ze niet handelen in het belang van de organisatie. Daartoe laat het topmanagement de controle los. Via delegeren van verantwoordelijkheden ontstaat snelheid in de besluitvorming. De controle komt weer terug als leiders vaardig zijn in hun communicatie en besluitvorming.
3. Coachend leiderschap model
Kies een coachend leiderschap model en definieer zijn of haar team. Maak duidelijk aan wie de leider leiding geeft. Dat lijkt een open deur, maar in de praktijk bestaan vaak allerlei onduidelijkheden. Door matrix-achtige constructies in de organisatiestructuur is niet altijd duidelijk voor teamleiders wie precies in hun team zitten en welke bevoegdheden ze hebben. Hierdoor werkt het coachend leiderschap model niet. Los dit op door leiders een eigen team te geven.
4. Training coachend leiderschap
Nu volgt de training. Eerst worden de principes van coachend leiderschap uitgelegd. Vervolgens reflecteren de deelnemers op hun eigen gedrag als leider. Daarna worden voorbeelden uit de dagelijkse praktijk bestudeerd. Nu de deelnemers een helder beeld hebben van zichzelf en de juiste werkwijze voor coachend leiderschap volgen de aanpassingen. De deelnemers voeren de opdrachten in hun eigen praktijk uit en reflecteren op de voortgang tijdens de training.
5. Leiderschap coach inzetten
Leiderschapsvaardigheden worden over langere tijd ontwikkeld. Met één training is niemand volleerd. Daarom is een leiderschap coach nodig. Eén keer per maand worden de leiders getraind, zodat ze zich verder ontwikkelen en verdiepen in de leiderschapskenmerken, zoals het nemen van verantwoordelijkheid, besluitvorming en handelen in moeilijke situaties. De leiderschap coach werkt praktijksituaties uit en helpt de leiders in hun ontwikkelingen.
Coachend leiderschap training
Doe korte, repeterende trainingssessies per maand. Ontwikkel vaardigheden en het vertrouwen groeit.
Aandachtspunten en voorwaarden voor coachend leiderschap
Hieronder staat een aantal extra aandachtgebieden en randvoorwaarden die relevant zijn voor u en uw organisatie. De ontwikkeling van leiderschap is een gestaag proces, maar zeer krachtig als het lukt. De effecten op het rendement en de klanttevredenheid zullen u verbazen.
Leiden is een werkwoord
Leiderschap is geen bijzondere gave, maar kan worden geleerd. Het is natuurlijk waar dat niet iedereen even geschikt is als leider, maar het omgekeerde is ook waar. Veel mensen kunnen zich tot een redelijke leider ontwikkelen als ze er aan werken. Dat is ook hard nodig, want er zijn veel teamleiders nodig. Zorg er daarom voor dat alle leidinggevenden al direct vanaf hun aanstelling continu in coachend leiderschap worden getraind.
Leiderschap voor effectiviteit en efficiëntie
Leid alle leidinggevenden op dezelfde manier op, zodat ze op eenzelfde manier werken, besluiten en communiceren. Dat voorkomt verrassingen, conflicten en demotivatie. De faalkosten zullen drastisch dalen, terwijl de efficiëntie en effectiviteit toenemen. De spelregels voor handhaving en continue verbetering van processen zijn gelijk voor alle organisatieprocessen. Voorkom eilandvorming.
Leiderschap ontwikkelen tot vaardigheid
Leiderschap is een vaardigheid, die met vallen en opstaan wordt geleerd. Praktisch niemand is een zogenaamde geboren leider, die nooit fouten maakt. Gelukkig kan leiderschap worden geleerd met de spelregels, die in leiderschapsmodellen worden beschreven. Voorkom dat medewerkers worden gepromoveerd tot teamleider of manager zonder begeleiding en opleiding. Dan ontstaan problemen.
Leiding geven aan een team
Leiderschap binnen de context van management bestaat uit twee belangrijke mechanismen: (1) handhaving en (2) continue verbetering. Om die twee mechanismen goed uit te voeren is een span of control van 5 medewerkers ideaal. Dat lijkt weinig, echter, de managementervaringen laten zien dat dit aantal ideaal is voor de handhaving en super snelle doorvoering van procesverbeteringen, wat zich snel terugverdient.
Wat is coachend leiderschap?
Coachend leiderschap is een leiderschapsstijl waarbij eerst de richting wordt bepaald met doelen of een visie. Vervolgens wordt de teamleden commitment gevraagd. Het organisatiedoel staat immers voorop en niet de individuele belangen of behoeften. Ieder teamlid wordt individueel uitgenodigd om aan het doel bij te dragen. Dat is niet vrijblijvend, maar een voorwaarde voor samenwerking.
Coachend leiderschap model
Nu de teamleden het doel kennen en hun commitment hebben gegeven, krijgen ze verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Als die formeel of informeel hoog in de organisatie zijn geregeld, kunnen ze nu dalen. Functies worden niet uitgebreid met taken, maar met verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Het coachend leiderschap model geldt overal en dat heeft een geweldig positief effect.
Coachend leiderschap kenmerken
Kenmerken van coachend leiderschap zijn dat de leiders met hun teamleden verantwoordelijkheid nemen, hun autoriteit inzetten, continu leren en vertrouwen ontwikkelen. Coachend leiderschap kenmerken zijn vrij universeel. Het gaat om de samenwerking in een team om de gedefinieerde doelen te realiseren. Tijdens de trainingen worden specifiek die kenmerken en coachtechnieken geoefend.
Leiderschapsstijlen ontwikkelen
Vanuit het model voor coachend leiderschap kunnen weer andere leiderschapsstijlen worden getraind en toegepast. Denk bijvoorbeeld aan directief leiderschap als zich een gevaarlijke situatie voordoet. Dat moet de leider instructies geven en handelen, net als de brandweer dat doet als er brand is. Niets mis mee in die situatie, maar niet goed als standaard, dagelijkse leiderschapsstijl.
Situationeel leiderschap Hersey en Blanchard
Paul Hersey en Ken Blanchard beschreven 4 leiderschapsstijlen, te weten: sturend, delegerend, ondersteunend en coachend. Deze vier leiderschapsstijlen worden in verschillende praktijksituaties toegepast en daarom kreeg het model de naam situationeel leiderschap. Coachend leiderschap is er daar dus één is. Semantiek is hier het probleem, de inhoud is vergelijkbaar.
Leiderschapsstijlen wisselend toepassen
De leiders van een ploeg, afdeling of unit moeten in staat zijn hun leiderschapsstijl aan te passen. Dat gaat niet lukken als ze op de automatische piloot werken, zich niet bewustzijn van hun gedrag of het continu druk hebben. Het vraagt oefening om verschillende leiderschapsstijlen toe te passen op verschillende momenten. Daarbij is coachend leiderschap de norm en andere stijlen zijn soms nodig.
Wilt u de samenvatting over leiderschap in het eBook ontvangen? Vul dan onderstaande formulier in en stel uw vragen. U kunt natuurlijk ook een email sturen naar info@patagonia-bv.com of bellen via 088 33 666 66 als u vragen over de leiderschapstrainingen heeft.
